نیتروژن(Nitrogen):
نیتروژن یا ازت یکی از عناصر شیمیایی است که نماد نیتروژن N و عدد اتمی نیتروژن ۷ است. نیتروژن معمولاً به صورت یک گاز، مایع، دو اتمی بی اثر، بدون رنگ، بیمزه و بیبو است که ۷۸٪ جو زمین را دربر گرفته و در بافت های زنده بعنوان عنصر اصلی می باشد. نیتروژن ترکیباتی مثل آمونیاک اسید نیتریک و سیانیدها را شکل میدهد.
چرخه نیتروژن:
نیتروژن در واقع از گروه غیرفلزات است ودارای بار الکترون منفی3،0 میباشد. نیتروژن پنج الکترون در پوسته خود دارد و در نتیجه در اکثر ترکیبات 3ظرفیتی است. نیتروژن خالص یک گاز بدون اثر و بدون رنگمی باشد و ۷۸٪ جو زمین را به خود اختصاص داده است. در k63 منجمد شده و در k۷۷ به صورت مایع، به ماده سرمایشی معروف سرمازا (Cryogen) تبدیل می گردد.
پیدایش:
از نظر حجم نیتروژن دارای بیشترین عنصر در روی کره زمین است. (1،۷۸٪ حجمی) و بوسیله تقطیر هوای مایع برای اهداف صنعتی تولید می گردد. ترکیباتی که حاوی این عنصر هستند در فضای بیرونی نیز وجود دارند.
کاربرد:
نیتروژن را می توانیم در طیف وسیعی از کاربردها من جمله پرجینگ یا پاکسازی لوله ها و مخازن استفاده نمود مهمترین کاربرد اقتصادی نیتروژن برای ساخت آمونیاک از طریق فرایند هابر (Haber) است . نیتروژن همچنین بهعنوان پرکننده بی اثر، در مخزنهای بزرگ که برای نگهداری مایعات گازی شارژ می شوند، در هنگام ساخت قطعات الکترونیک مانند ترانزیستور، دیود و مدار یکپارچه و همچنین برای ساختن فلزات ضد زنگ مورد استفاده قرار می گیرد. نیتروژن همچنین به صورت ماده خنککننده، برای منجمد کردن غذا و هم نگهداری اجساد و یاختههای تناسلی (اسپرم گاو و انسان و تخم مرغ) کاربرد دارد که امروزه بسیاری از دامپزشکان و متخصصین دام از این مایع شگفت انگیز برای نگهداری اسپرم گاو برای تلقیح مصنوعی استفاده می کنند و این نگهداری در ظرفهای مخصوص دو جداره می باشد که بصورت مستقیم و بدون فشار در داخل آن شارژ می شود. نیتروژن اغلب در سرمازاها (Cryogens)، به صورت مایع (معمولاً LN2) مورد استفاده قرار می گیرد و همچنین نیتروژن مایع را بوسیله بالا بردن فشار آن و تبدیل آن به گاز، در کپسول های استاندارد شارژ می کنند که به آن شارژ نیتروژن گفته می شود و در کارخانه های بسته بندی کاربرد دارد.
دنیای شگفت انگیز نیتروژن
نیتروژن در علم پزشکی
امروزه با پیشرفت علم پزشکی ، پزشکان متخصص ایرانی نیز توانسته اند با این مایع نیتروژن شگفت انگیز جنین انسان را نیز طی چندین سال زنده نگه داشته و آن را پس از چند سال متولد کنند که اخیراً نیز در اصفهان پزشکان توانستند پس از چهارده سال نگهداری جنین یک مادر در مایع نیتروژن (ازت) که مادر مبتلا به سرطان بود و دوره درمان را می گذراند آنرا متولد کنند .
نیتروژن در بارور کردن ابرها
امروزه با پیشرفت تکنولوژی و تحقیقات انجام یافته، محققان توانسته اند با تزریق نیتروژن در داخل ابرها و رشد و تقویت آنها بوسیله نیتروژن مایع و افزایش حجم ابرها باران و برف ایجاد نمایند.